Video zapis

          1              2             3             4             5            

Turijak je najprijatnija i najpitomija planina rožajskog i bihorskog kraja sa najvišom tačkom od 1469 m nadmorske visine. Nalazi se između teritorije opštine Rožaje i teritorije Bihora ili bivše opštine (a nadamo se i buduće) Petnjica. Na njenim obroncima sa jedne i sa druge strane nalazi se značajan broj seoskih naselja naseljenih isključivo bošnjačkim stanovništvom. Preko ove planine prolazi regionalni put Rožaje – Petnjica – Berane. To je i jedini put koji spaja rožajski i bihorski kraj. U samom podnožju ove planine na rožajskoj strani se nalazi poznati hotel »Turjak« sa kompletnom ponudom zimskog turizma, stazama, liftovima... Nedaleko od ovog zimskog centra na beranskoj strani, na obroncima Turijaka nalazi se hotel »Lokve« takođe zimsko turistički centar. Oba hotela su udaljena od predviđene lokacije regionalnog smetlišta oko 800m (»Turjak) do 1500 m (»Lokve). Vjerovali ili ne!
Turijak je planina po geološkom sastavu od pretežno paleozojskih škriljaca nižeg kristaliniteta. Ovo ukazuje na njenu poroznost i vodopropusljivost. Ukupna dužina vijenca ove planine je oko 6 km. Obiluje velikim brojem tzv. »visećih« izvora koji se pojavljuju na njenim padinama. U podnožju ove planine na rožajskoj strani, nalaze se četiri mineralna izvora koja su prema ispitivasnjima iz 1974 g. upoređivana sa sarajevskim kiseljakom, hladnom vodom iz Vrnjačke Banje, Aranđelovačkim i Mladenovačkim izvorima.
Na Turijaku raste veliki broj endemičnih i subendemičnih biljnih vrsta od kojih su najpoznatije Planinski javor (Acer heldreichii) i Srebrenasta hajdučica ( Achillea clavenea). Poznato je da su ove vrste veoma osjetljive na padavine sa povećanom kiselošću.
Ova planina je vododjelnica ibarske i limske doline. Udaljena je od Rožaja na nekih 7 – 8 km, bihorskih (petnjičkih) sela 2 – 3 km, a od Berana ok o 20 km. Rožajska sela Gusnice i Kalače su od predviđenog lokaliteta smetlišta udaljena od 700 – 1000 m.

"Pobjeda" Haćim Duraković i Hamzo Muratović, ekolozi: 
Ko “prlja” Turjak?

13.mart 2005. Tragom zahtjeva Ekoloskog drustva “Popca” iz Petnjice, da nadlezni jos jednom preispitaju predlog, da se na Turjaku ugradi zajednicka deponija za Rozaje, Berane, Andrijevicu i Plav. Turjak treba da bude nacionalni park a ne smetliste, porucuju poznati ekolozi. Kako udahnuti zivot Gornjem Bihoru? Zasto zivopisnu “Popcu” nazivaju - Tarinom “bliznakinjom”? Sta o svemu kazu u Ministarstvu zastite zivotne sredine?

Umjesto da Turjak ponovo bude nacionalni park, on bi mogao postati veliko regionalno smetliste, odnosno deponija otpada za opstine - Rozaje, Berane, Andrijevica i Plav. Zato apelujemo na javnost Crne Gore da nam se pridruzi u odbrani ovog dragulja prirode i pomogne u preispitivanju predlozene lokacije... Ovako su se juce u Redakciji “Pobjede” “javili za rijec” i poceli svoju pricu - Hacim Durakovic, predsjednik Ekoloskog drustva “Popca” iz Petnjice i Hamzo Muratovic, predsjednik njegove podgoricke podruznice.

Turjak je, vele oni, pravi dar prirode. Dragulj kakvog je danas tesko naci u svijetu. Nenarusena priroda, raznovrsna vegetacija, rijetke biljne i zivotinjske vrste, izvori pitke vode, povoljna klima, skijaske i planinarske staze... I umjesto da nadlezni razmisljaju o Turjaku, kao vazdusnoj banji, odnosno o brzem razvoju planinskog, zimskog, ekoloskog ili seoskog turizma, hoce da mu naruze i zaprljaju lice. Da u regionu prelijepog Gornjeg Bihora izgrade regionalnu sanitarnu deponiju. Rijecju, da i ono cisto - zagade.
 

U Bihoru danas ima oko 25 sela i u svakom od njih ce vam reci isto - od Turjaka treba napraviti turisticki centar, nastavljaju nasi sagovornici. Posebno u Ekoloskom drustvu “Popca” koje je ime dobio po istoimenoj rijeci “Tarinoj bliznakinji”, koja okuplja oko dvjesta istinskih zaljubljenika u prirodu (Podgoricka podruznica ima oko 25 clanova).
 

Popca, inace, izvire ispod planine Vlahovi - Golubovac. Ovdje je pet prelijepih planina iznjedrilo pet rijeka koje se ulivaju u Popcu, sto je pravi prirodni fenomen, pricaju Durakovic i Muratovic, i pokazuju nam topografsku kartu Gornjeg Bihora. Kacuber, Turjak, Vlahovi,Plocnik, Mladjevci, Vrbiska, Trpeska, Radmanska, Dobrodolska i Tucanska rijeka, nabrajaju oni. A sela - Penjica, Trpezi, Vrbica, Tucanje, Ljesnica,Lagatore... Prosto ne znate koje je od koga ljepse. Sve zajedno, region Gornji Bihor se moze svrstati u najljepse crnogorske predjele, jer se priroda ovom kraju zaista oduzila, kazu sagovornici “Pobjede nadjelje”. Priroda je ovdje bila izdasna ali za nas kraj vazi ocjena - ni izdasnije prirode ni vece nepravde, isticu Durakovic i Muratovic.

Naime, daleko smo od ociju turista a nepravde nas nikad nijesu zaobilazile. Imali smo opstinu Petnjicu - ukinuta je. Imali smo nacionalni park sada ga nemamo. Mnogi planovi i programi su u necijim ladicama i godinama nas zaobilaze. Zato i nije cudno sto mladi odavde odlaze, sto su tisinu nasih sela i stoljetnih suma godinama narusavali samo teski kamioni koji su odnosili nase najvece blago - sume. Sad jos i ova nevolja, hoce da nam izgrade deponiju. Umjesto da Turjak priblize turistima i zaljubljenicima u nedirnutu prirodu i ljepotu, oni ih tjeraju. A i Turjak i Hajla odavno zasluzuju da budu proglaseni za nacionalne parkove.

U otvorenom pismu brojnim drzavnim organima, sredstvima informisanja, nevladinim organizacijama i cjelokupnoj crnogorskoj javnosti Hamzo Muratovic je, veli, ovih dana otvoreno ukazao na besmislenost i neargumentovanost ovakvog predloga. U njemu je zaista mnogo nelogicnosti i nedostatka zdrave pameti, kaze Muratovic. Prvo, otpad treba voziti i na stotinu kilometara udaljenosti?! Sad se ja pitam da li je iko razmisljao kakvi su nam putevi, ko ce ih cistiti zimi kad napada snijeg kao ove? Zar im primjer tunela Lokve nista ne govori. Znaju li oni da je za njegovo renoviranje potroseno makar koliko za magistralu od Petrovca do Rozaja i Ribarica, kaze Muratovic.

I on i gospodin Durakovic su uvjereni da je deponija na Turjaku pogresan i besmislen predlog i da ce nadlezni kad- tad uvidjeti njegovu stetnost.Kao sto ce uvidjeti da je pogresno bilo sto je 1956. ukinuta opstina Petnjica, sto nije uradjen put Bioce-Petnjica-Trpezi-Turjak-Rozaje, kao sto je bio i trasiran, sto se nije cula rijec mjestana iz mjesnih zajednica Trpezi i Vrbica, kad se odlucivalo o buducoj deponiji. O svemu tome sam ovih dana pisao nadleznima u Republici i sredstvima informisanja, naglasava Muratovic. Sad cekam odgovor.

Najvise me boli, kaze on, sto se ostale opstine “ne bore za izgradnju ove deponije kad je to vec toliko dobro”. Jer i laiku je jasno - da je izgradnja deponije dobra, nas ne bi zapala. Svi oni bi se jagmili da njima pripadne. Kao sto nijesu dali magistralu kroz Trpezi, iako je bila trasirana. Na drugoj strani, unistavanjem suma Turjaka, Slama, Golubovca, Crnog Vrela i drugih, i mi smo unisteni. Zbog toga smo i jedan od najnerazvijenijih krajeva u Crnoj Gori. Jos neka izgrade planiranu deponiju...

Na pitanje kako dalje, nasi sagovornici su jasni: Turjak i Hajla treba da postanu nacionalni parkovi, a deponija da se gradi daleko od ljudi,suma i izvora kao sto su to, uostalom, radi svuda u svijetu. Dakle, tamo gdje nikome ne smeta. A takvih mjesta ima. Nadamo se da ce strucnjaci znati da ih odrede. Prije toga treba da poslusaju svoju savjest, da pazljivo “izvagaju” nase argumente i argumente ostalih ekologa. Pozivamo ih, takodje, da dodju u Gornji Bihor. Da vide kako je priroda ovdje bila “punorucna”.

Da posjete osnovnu i srednju poljoprivrednu skolu u Petnici, odnosno odjeljenja u kojima se skoluju buduci zanatlije, da udju u jedinu nasu fabriku - Fabriku tekstila “Bihor” koja danas zaposljava oko stotinu radnica, da vide kakve su nase mogucnosti za razvoj seoskog turizma za proizvodnju zdrave hrane.Jedino tako ce shvatiti da su turizam i poljoprivreda nasa jedina sansa. Ako se one ne budu razvijale, nasa ljepota ce polako zamrijeti. Zato je potrebno da Turjak bude turisticki centar. Onda bi bilo i vise djaka u skolama, sigurni su nasi gosti Durakovic i Muratovic.

Jedino tako ce se mnogo brze skinuti katanac sa Fabrike tepiha “Mladost” (Hacim Durakovic je bio njen osnivac i direktor) u kojoj je nekad radilo 180 radnika, i u njoj otvoriti fabriku ekoloske hrane, odnosno organizovati otkup voca, sumskog bilja i mlijecnih proizvoda. Zbog svega toga ekolozi Hacim Durakovic i Hamzo Muratovic se nadaju da ce se predlozena lokacija za regionalnu deponiju za opstine Berane, Rozaje, Andrijevica i Plav - makar preispitati. Hoce li? Preuzeto iz Pobjede str.8

"Vijesti" NVO “Grin houm” zavrsila projekat o ekoloskoj edukaciji u osnovnim skolama: Reciklaza je bitna i zbog ulaska u Evropu

12.mart 2005. Nevladina organizacija “Grin houm” juce je povodom zavrsetka projekta “Edukacija u skolama - reciklaza” urucila 97 sertifikata uciteljima koji su prosli radionicu, i dodijelila nagrade ucenicima za najbolje likovne i literarne radove.Prema rijecima koordinatora projekta Natase Durakovic, projektom, zeljeli su pokrenuti praksu separiranja i reciklaze otpada u skolama i drustvu. - Kroz radionice se sa procesom reciklaze i zastite zivotne sredine upoznalo 2.023 ucenika prvog i cetvrtog razreda osnovne skole - kazala je Durakovic.

Predsjednik “Grin houma” Darko Pajovic je kazao da su realizaciju projekta pomogli Zavod za skolstvo, Opstina, dok je projekat podrzala Organizacija za Evropsku bezbjednost i saradnju OEBS. Sef kancelarije OEBS-a u Crnoj Gori Paraskiva Budesku istakla je da oni zele da pomognu integraciju Crne Gore u Evropsku uniju, te da je projekat od velikog znacaja za drzavu.

Prvo mjesto na konkursu za likovni rad osvojila je Vasilisa Vasovic iz OS “Pavle Rovinski”, drugo ucenik OS “Boro Cetkovic” Vuk Scepovic, a trece Filip Plumaj iz OS “Mahmut Lekic”. Najbolji literarni rad napisao je Nemanja Boljevic iz OS “Pavle Rovinski”, Milo Masonicic iz OS “Stampar Makarije” bio je drugi, a treca ucenica OS “Sava Kazic” Jovana Raickovic.Specijalne nagrade dobilo je I1 odjeljenje OS “Stampar Makarije”, IV2 OS “Pavle Rovinski” i IV razred OS “Milorad-Musa Burzan”.Preuzeto iz Vijesti str.14